ماندگار

مجلس شوراي ملي ۱۹ اسفند ۱۳۴۲ اداره انتشارات و راديو را تبديل به وزارت

اطلاعات و جهانگردي (ارشاد امروز) كرد و نصرت الله معينيان روزنامه نگار معروف اصفهاني را به عنوان وزير وزارت تازه مورد تاييد قرار داد. قبلاً امور مطبوعات از جمله صدور پروانه نشريات از اختيارات وزارت كشور و پيش از آن شوراي عالي فرهنگ بود. نمايندگان مجلس از معينيان به نام مردي كه در شايستگي او در مديريت، ميهن دوستي و پاكدامني جاي ترديد وجود ندارد ياد كردند و گفتند كه وي از مردان بزرگي است كه ايران در تاريخ معاصر خود به وجود آورده است. معينيان قبلاً مدير انتشارات و راديو و پيش از آن سردبير روزنامه بود.

وي راديو ايران و خبرگزاري پارس را كه دو موسسه مرده بودند با كمترين هزينه و نيروي انساني به صورتي درآورده بود كه با بهترين موسسات مشابه در كشورهاي پيشرفته كوس برابري مي زدند. براي رسيدن به اين هدف، معينيان مقررات استخدامي جداگانه اي را همراه با انضباط سخت و آموزش ضمن خدمت به اجرا درآورد كه در آن پرداخت دستمزدها به صورت روزانه (في المجلس) صورت مي گرفت. حتي از قلم افتادن يك «واو» در يك مطلب جريمه سنگين داشت و همين روش باعث پرورش نسلي شد كه تا سال ها رسانه هاي كشور را با كيفيت خوب اداره مي كرد.

معينيان با ابداع تلفن ۲۷۰۰۰ شخصاً به نظر مردم نسبت به برنامه هاي راديو و كمبودهاي عمومي رسيدگي دقيق مي كرد و اگر از يك موسسه دولتي شكوه و شكايت كرده بودند تا به حصول نتيجه، كار را شخصاً دنبال مي كرد. در زير دفتر ويژه تلفن ۲۷۰۰۰ اقدام هايي را كه درباره هر تماس تلفني مخاطب به عمل آورده بود مي نوشت و امضا مي كرد كه مطالعه آن براي هر پژوهشگر تاريخ مي تواند جالب باشد.

معينيان نامه هاي وارده را در كمتر از ۱۲ ساعت مي خواند و پاسخ مي داد و از دريافت پيشنهاد ها و طرح هاي تازه استقبال مي كرد و حتي آنها را مي خريد. براي هر برنامه راديو، شورايي به وجود آورده بود و تصميمات با نظر شورا اتخاذ مي شد.

در آن زمان كه براي دولت اشاره به كوچكترين ضعفي قابل تحمل نبود، معينيان اجازه پخش برنامه روزانه «در گوشه و كنار شهر» را در پرايم تايم (ساعت ۴ و نيم بعد از ظهر) از راديو داده بود كه ضعف ها و نارسايي هاي جامعه تهران را ضمن گفت و شنود با مردم در بيمارستان ها، كلانتري هاي پليس، دادسراها و كوچه و خيابان منعكس مي كرد. خبرهاي ساير كشور ها بايد از چند منبع گرفته مي شد تا مبادا يك منبع مغرض باشد و وطن ما هنوز نتوانسته معادل سردبيراني كه او در دوران طولاني مديريت خود بر خبرگزاري و راديو پرورش داد توليد كند.

اسدالله علم در بهمن ماه سال ۱۳۴۱ با برداشتن معينيان از سازمان انتشارات و راديو و انتصاب او به وزارت راه اشتباه بزرگي را مرتكب شد كه در به وجود آمدن رويدادهاي خونين بهار ۱۳۴۲ تاثير فراوان داشت. فردي كه از جانب علم جانشين معينيان شده بود اجازه داده بود كه در بهار ۱۳۴۲ دستگاه هاي پخش ساز و آواز راديو را به شهر قم ببرند و در ميدان ها و چهارراه هاي اين شهر با صداي بلند ترانه پخش كنند- كاري كه سابقه نداشت. علم چند ماه بعد متوجه اشتباه خود مبني بر تغيير معينيان از سازمان انتشارات و راديو شد و او را با حفظ سمت وزارت راه بار ديگر به مديريت آن سازمان بازگردانيد كه نخست وزير بعدي پيشنهاد تاسيس وزارت اطلاعات و جهانگردي مركب از انتشارات و راديو و سازمان هاي مربوط را به مجلس داد كه اداره آن به نصرت الله معينيان سپرده شد.

معينيان كه از سوي هويدا كنار گذارده شده بود، بعد با هدف خدمت به وطن و هموطنان رياست دفتر شاه را پذيرفت تا رابط اطمينان بخش و بي غرضي ميان مردم و شاه باشد. ولي، روال كار در دربار طوري بود كه وي امكان كمك كردن به حل مسائل را به دست نمي آورد و در اينجا يك مدير شايسته، بي نظير و ميهن دوست عملاً خنثي شده بود و كار موثري نمي توانست انجام دهد. بسياري از اصحاب نظر خارج ساختن معينيان از بخش اجرايي و قرار دادن در چهار ديواري يك دفتر عملاً خنثي را به منزله يك توطئه بر ضد وطن بيان داشته اند.
***
بر گرفته از ستون روزنامك روزنامه شرق